Vaak denken mensen dat ik urenlang in de winkel sta om etiketten te bekijken; zijn de producten wel vegan? In de praktijk valt dat reuze mee. In deze blog deel ik mijn tips voor het vinden van vegan producten in de supermarkt.
Voorbereiding. Ten eerste helpt het mij om thuis al een boodschappenlijstje te maken. Op die manier loop ik in de winkel in ieder geval naar de juiste schappen en heb ik handvaten voor het zoeken van producten. Wanneer je kiest voor een digitaal lijstje kun je deze ook maken in de app van de winkel waar je heengaat (bijvoorbeeld Albert Heijn). Je zou dan zelfs al digitaal het etiket kunnen bekijken of op de site kunnen zoeken op veganistisch.
Logo’s. Producenten en winkels maken het ons steeds makkelijker: vega/vegan logo’s, het groene V’tje, veganistisch, 100% vegan, cruelty-free, VG; geregeld zie je deze logo’s op producten. Super handig natuurlijk. Je pakt een pak rijstwafels en er staat op dat ze vegan zijn, je hoeft het etiket verder niet eens meer te bekijken. Toch zitten er wat adertjes onder het gras. Ten eerste zijn er heel veel soorten logo’s die kenbaar maken dat een product vegan is. Er is een officieel Europees/Nederlands vegan logo en een wereldwijd vegan logo, maar daarnaast maken bedrijven vaak nog een eigen logo.
Het Europees 
Vegan-keurmerk.
Het wereldwijde vegan-logo
Zo ontstaat ook meteen de tweede verwarring: vega of vegan? Je ziet ergens een groen vinkje staan, maar waar staat dat vinkje nou voor? Ook zie je benamingen als plantaardig, 100% natuurlijk, biologisch, puur of natuurlijk ingrediënten. In deze gevallen is het raadzaam de ingrediënten lijst te bekijken. Wanneer iets biologisch of natuurlijk is, hoeft het nog niet plantaardig te zijn.
Er zijn bedrijven die ervoor kiezen, ook wanneer een product vegan is, aan te geven dat iets vega is. Albert kent bijvoorbeeld een lichtgroene en een donkergroene V. Wanneer een product vega is, maar wel iets dierlijks bevat staat er (geheel terecht) een lichtgroen logo op. Je kijkt wellicht niet verder dan het vega logo en laat het om die reden dus liggen. Maar nu komt het addertje; Albert Heijn zet er ook een groen logo op wanneer een product sporen van iets dierlijks kan bevatten. Ikzelf eet die producten wel gewoon. Dit aangezien ik geen allergie heb, maar ervoor kies iets niet te eten. De kans dat er sporen inzitten is nihil, voor mij geen reden om een product uit te sluiten. In het kort; vegan is automatisch ook altijd vega, maar vega is natuurlijk niet altijd 100% vegan. Oftewel ik raad aan juist de vega producten wel te checken, een deel daarvan kun je als vegan namelijk gewoon wel eten.
Hierbij een voorbeeld: deze havervlokken zijn vegan, ze bestaan enkel uit havervlokken. Toch staat er geen donkergroen vegan logo op. Het lichtgroene vega logo staat erop omdat het product sporen van melk kan bevatten.
Ten derde zorgen de logo’s ervoor dat men bij andere producten, zonder logo, gaat denken dat het dus niet vegan is. Neem bijvoorbeeld een blik kikkererwten, een zak diepvriesfruit of simpelweg een stronk broccoli. Geloof het of niet; lang niet iedereen weet dat dit sowieso plantaardige producten zijn. Dit geldt trouwens ook voor niet-huismerken/b-merken. Vaak is er geen budget voor een kleurrijk etiket met logo’s. Ook hiervan een voorbeeld:
Allergenen. Het lijkt me knap vervelend om een allergie te hebben. Ik geef zelf ook vaak aan dat ik ervoor kies om plantaardig te eten, maar dat ik in principe nergens ziek van word. Toch lift ik mee op al die nuttige allergeeninformatie. In Nederland zijn er 14 wettelijke allergenen vastgesteld, namelijk:
- glutenbevattende granen
- lupine
- melk, inclusief lactose
- mosterd
- noten zoals amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten en macadamianoten
- pinda
- schaaldieren
- selderij
- sesamzaad
- soja
- sulfiet (in hoeveelheden van > 10 mg/kg)
- vis
- weekdieren
Wanneer deze allergenen in een product voorkomen moet dit nadrukkelijk (in hoofdletters, vet of cursief gedrukt) tussen de ingrediënten (een ingrediëntendeclaratie is ook verplicht) vermeld staan. Ook afgeleide stoffen van deze allergenen moeten vermeld staan. Voor mij maakt dit het scannen van etiketten een stuk makkelijker. Een voorbeeld:
Zoals ik al aangaf ben ik nergens allergisch voor en dus eet/drink ik wel producten waarop staat dat ze sporen van (bijvoorbeeld melk) kunnen bevatten. De producten worden in dat geval vaak geproduceerd in een bedrijf waar ook producten bestaande uit melk geproduceerd worden. Het zit er dus niet daadwerkelijk in, maar het bedrijf dekt zichzelf graag in en dus wordt er gekozen voor een vermelding.
Het (ontbreken van een) etiket. Dan zijn er nog producten zonder etiket. Neem bijvoorbeeld verse producten, zoals groenten en fruit. Het product is niet voorverpakt en “puur”. Een appel is een appel, daar zit verder niks bij. Het spreekt voor zich dat een ei het allergeen EI bevat. Evenals een doppinda het allergeen PINDA bevat. Kortom; gebruik je gezonde verstand. In een bloemkool zit niks dierlijks. Ik moest laatst een beetje lachen toen ik op het etiket van de bloemkoolrijst een Vegan-logo zag staan. Natuurlijk is het vegan, het is bloemkool.. Vegan eten wordt gehyped en dus komt er ook een stuk marketing bij kijken. Neem het allemaal niet te letterlijk.
Weet de plek. Tegenwoordig zijn vegan producten op alle plekken in de winkel te vinden. Enerzijds liggen producten in een apart vegan-schap, alles in dat schap is vegan. Anderzijds kiezen winkeliers ervoor om de producten te blenden met de “gewone” variant. In dat geval liggen de vleesvervangers, vegan kaas en plantaardige spreads tussen de dierlijke varianten. Voordeel; mensen die er niet persé naar op zoek zijn kiezen wellicht sneller voor een plantaardige optie, nadeel; als vegan ben je soms wat langer aan het zoeken en scannen. Inmiddels heb je van bijna ieder product wel een vegan variant. Mijn tip zou zijn om dus eerst naar het schap te lopen waar het type product normaal gesproken ligt. Bijvoorbeeld soep. Kijk dan of er een een vegan variant tussen staat. Of slagroom, kaas, filet American, yoghurt, melk, gebak, ijsjes; voor al deze producten zijn er plantaardige alternatieven.
Boodschappen doen hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Ik denk dat veel mensen al heel veel plantaardige producten kopen, zonder dat ze het überhaupt doorhebben. Kijk voor de grap eens naar je eigen boodschappen; je zult versteld staan.